Poranna mgła w Mishimie

źródło: Metropolitan muzeum of Art, New York

Hiroshige Andō, mistrz XIX-wiecznego japońskiego drzeworytu, wybitny pejzażysta, stał się inspiracją dla europejskich impresjonistów i postimpresjonistów. Jego pracami zachwycali się m.in. Édouard Manet, Claude Monet, Paul Cézanne i Vincent van Gogh.

Drzeworyt, czyli tzw. druk wypukły, obok kamieniorytu uznawany jest za najstarszą technikę graficzną. Powstał już w starożytności i był m.in. wykorzystywany do zdobienia tkanin (najstarszym zachowanym przykładem są tkaniny koptyjskie z VI w.). W Europie do powszechnego użytku wszedł w XIV w., ale mistrzami tego rodzaju sztuki okazali się Japończycy. Przygotowanie drzeworytu wymagało współpracy malarza, rytownika, drukarza i wydawcy. W największym uproszczeniu: w technice tej używano deski, na którą artysta nanosił konturowy rysunek (lub najpierw przygotowywał rysunek na przezroczystym papierze), a następnie rytownik za pomocą specjalnych narzędzi wycinał tło w desce, pozostawiając wypukły obraz. Z pierwszej matrycy wykonywano tyle czarno-białych odbitek, ile kolorów miało być wykorzystanych w danej pracy, na koniec zaś drukarze odbijali na papierze lub tkaninie poszczególne kolory – w japońskiej sztuce ukiyo-e, której Hiroshige był wybitnym przedstawicielem – podczas przygotowywania drzeworytu przechodzono od jaśniejszych do ciemniejszych kolorów, od ogółu do szczegółu.

Ponieważ w XIX-wiecznej Japonii popyt na tego typu prace nieustannie wzrastał, artyści zaczęli poszerzać tematykę drzeworytów. W okresie Edo (od połowy XVII w. do początków okresu Meiji w drugiej...